آنچه در این مقاله می‌خوانیدرژیم غذایی اگزما نقش مهمی در کنترل علائم این بیماری پوستی ایفا می‌کند. تحقیقات نشان داده‌اند که مصرف مواد غذایی غنی از امگا ۳ مانند ماهی‌های چرب، گردو و بذر کتان می‌تواند به کاهش التهاب کمک کند. همچنین برخی افراد نسبت به مواد غذایی خاصی مانند لبنیات، تخم‌مرغ یا گلوتن حساسیت دارند که ممکن است باعث تشدید علائم اگزما شود. بنابراین توصیه می‌شود رژیمی متعادل شامل میوه‌ها، سبزی‌ها و مایعات فراوان را برای کنترل بهتر اگزما دنبال کنید.
رژیم غذایی اگزما یکی از راهکارهای ساده اما مؤثر برای کاهش علائم این بیماری پوستی مانند خارش، قرمزی و خشکی پوست است. حتما می‌دانید آنچه می‌خورید تأثیر مستقیمی بر سلامتی‌تان دارد. برای مثال اگر کلسترول خونتان بالا رفته باشد، باید مصرف پنیر و گوشت قرمز را کاهش دهید و به‌جای آن از سبزیجات و مرغ بدون چربی استفاده کنید. این قانون درباره‌ی بیماری‌های پوستی هم صدق می‌کند؛ به‌ویژه اگزما که تغییر رژیم غذایی می‌تواند تا حد زیادی به کنترل علائم آن کمک کند. اگر شما هم می‌خواهید بدانید چه موادغذایی بخورید و از چه غذاهایی پرهیز کنید، با ما در مجله سلامت دکترتو همراه باشید. البته اگر علائم اگزما زندگی‌تان را مختل کرده، می‌توانید برای انتخاب بهترین رژیم غذایی با یک متخصص پوست یا تغذیه مشورت کنید. از سامانه دکترتو کمک بگیرید تا در کوتاه‌ترین زمان، بهترین پزشک را پیدا کرده و حتی مشاوره آنلاین بگیرید.
رژیم غذایی اگزما چیست؟
بعضی از افراد نسبت به غذای خاصی حساسیت دارند و این ماده غذایی می‌تواند باعث شیوع یا تشدید اگزما در آنها شود. بررسی این که کدام ماده غذایی باعث ایجاد علائم اگزما در فرد می‌شود دشوار است. زیرا حساسیت‌های هر فردی نسبت به دیگری متفاوت هستند.
با این حال توصیه پزشکان این است که برای هر بیماری التهابی پوست مانند اگزما، هر غذایی که دارای خواص ضدالتهابی باشد را مصرف کنید. چند مطالعه نشان داده‌اند که علائم اگزما با مصرف و عدم مصرف برخی از مواد غذایی کاهش پیدا می‌کنند، با این حال به تحقیقات بیشتری برای اثبات این ادعا نیاز است.
بهترین رژیم غذایی برای اگزما – چه غذاهایی برای اگزما خوب است؟
انتخاب مواد غذایی سالم نه‌تنها سلامت کلی بدنتان را بهبود می‌بخشد؛ بلکه به درمان اگزما هم کمک می‌کند. دنبال کردن یک برنامه غذایی سرشار از مواد مغذی ضروری، به بدن این امکان را می‌دهد که با هر بیماری مقابله کند.
برخی غذاها می‌توانند به کاهش التهاب و تسکین علائم اگزما کمک کنند. رژیم غذایی سرشار از میوه‌ها، سبزیجات تازه، غلات کامل، ماهی‌های چرب و مواد غذایی سرشار از پروبیوتیک، برای افراد مبتلا به اگزما مفید است.
ماهی‌هایی مثل سالمون، ساردین و تُن حاوی اسیدهای چرب امگا-۳ هستند که خاصیت ضدالتهابی دارند. همچنین مصرف غذاهای غنی از ویتامین E، روی و آنتی‌اکسیدان‌ها مانند گردو، تخم کتان، آووکادو، اسفناج و کلم‌بروکلی هم می‌تواند به تقویت سلامت پوست کمک کند.
| خوراکی‌های مفید برای اگزما | خوراکی‌های مضر برای اگزما |
|---|---|
| ماهی چرب (مثل سالمون، ساردین) | غذاهای فراوری‌شده و فست‌فود |
| گردو، تخم کتان و دانه چیا | قند و شیرینی‌های صنعتی |
| آووکادو | لبنیات (در برخی افراد حساس) |
| سبزیجات برگ‌سبز مثل اسفناج و کلم | گوجه‌فرنگی |
| زغال‌اخته، انار، بلوبری، گیلاس | تخم‌مرغ (برای برخی افراد) |
| کلم‌بروکلی و فلفل‌دلمه‌ای | غذاهای پرنمک و شور |
| موز، آناناس، انبه | ادویه‌های تند (مثل فلفل، کاری، زنجبیل زیاد) |
| روغن زیتون و روغن کنجد | آجیل (در صورت وجود حساسیت) |
| جو دوسر و برنج قهوه‌ای | نوشابه، نوشیدنی‌های گازدار و انرژی‌زا |
| پروبیوتیک‌ها (ماست کم‌چرب، کفیر، کامبوچا) | گلوتن (در صورت عدم تحمل یا حساسیت) |
۱. ایا ماست برای اگزما خوب است؟
لبنیات تخمیر شده (مانند ماست) منبع مهمی از پروبیوتیک‌ها هستند و می‌توانند با بهبود میکروبیوم پوست، به کاهش علائم اگزما کمک کنند. مصرف روزانه ماست همچنین می‌تواند به کاهش التهاب کمک کند.
باکتری‌های مفیدی که در ماست وجود دارند، به حفظ و بهبود عملکرد سیستم ایمنی بدن کمک می‌کنند و می‌توانند طیف وسیعی از حساسیت‌های پوستی از جمله اگزما و کهیر را درمان کنند. کافی است ماست را به رژیم غذاییتان اضافه کنید تا تأثیر مثبت آن در کنترل اگزما را مشاهده کنید.
۲. غذاهای ضدالتهابی برای اگزما
پزشکان معمولا به بیماران مبتلا به اگزما توصیه می‌کنند رژیم غذایی ضدالتهابی را دنبال کنند. این برنامه غذایی در حقیقت بر حذف غذاهایی که التهاب را افزایش می‌دهند و مصرف غذاهای غنی از فیبر تمرکز دارد. رژیم‌های غذایی ضدالتهابی تأکید زیادی بر مصرف مواد غذایی زیر دارند:
- انواع توت‌ها و میوه‌ها
- سبزیجات دارای برگ سبز
- غلات کامل
- سویا
- حبوبات
- مغزیجات
- چربی‌های سالم مانند روغن زیتون
- ماهی‌های سرشار از اسیدهای چرب امگا ۳
مصرف غذاهای فراوری شده و شکر تصفیه شده در این برنامه غذایی محدود شده است. در این رژیم همچنین باید گوشت کمتری مصرف کنید.
۳. منابع غنی از امگا ۳ در رژیم غذایی اگزما
مصرف ماهی‌هایی مانند سالمون، ساردین، قزل‌آلا، آنچوی، ماهی خال‌خالی و شاه‌ماهی به شما کمک می‌کند که علائم اگزما را کاهش دهید. یک مطالعه که در سال ۲۰۱۲ انجام شد نشان داد که درمان با روغن ماهی به مقدار زیادی کیفیت زندگی بیماران را بهبود می‌بخشد و خارش را در افراد مبتلا به اگزما برطرف می‌کند.
روغن ماهی حاوی سطوح بالایی از اسیدهای چرب امگا ۳ است که ضدالتهاب هستند و می‌توانند علائم اگزما را تسکین دهند. بهتر است امگا-۳ مورد نیازتان را از منابع غذایی طبیعی به‌جای مکمل‌ها دریافت کنید، مگر اینکه پزشک برای شما مکمل تجویز کرده باشد.
در حقیقت برخی از انواع چربی‌های امگا ۳ همچون ایکوزاپنتانوئیک اسید (EPA) و دوکوزاهگزانوئیک اسید (DHA) به روش‌های مختلفی با التهاب مقابله می‌کنند که یکی از این روش‌ها مهار تولید پروتئین‌های التهابی است.
۴. بهترین میوه برای خارش پوست در رژیم غذایی اگزما
میوه‌ها و سبزیجات هم نقش مهمی در کنترل اگزما ایفا می‌کنند. متخصصان توصیه می‌کنند که این میوه‌ها و سبزیجات را حتما در رژیم غذاییتان بگنجانید:
- سیب
- گیلاس
- زغال‌اخته
- پرتقال
- توت‌فرنگی
- موز
- آووکادو
۵. اهمیت آب رسانی در رژیم غذایی اگزما
نوشیدن آب و مایعات کافی برای حفظ سلامت کل بدن ضروری است و رطوبت مورد نیاز بدن را تامین می‌کند. سلامت پوست نیز تا حد زیادی به آب وابسته است تا جایی که پوست از ۶۳ درصد آب تشکیل شده است.
لایه بیرونی پوست برای از بین بردن سموم و حفظ ظاهر زیبای خود به رطوبت نیاز دارد. هنگامی که پوست کم آب می‌شود، رطوبت و نرمی پوست از بین می‌رود و مشکلات پوستی مختلفی ظاهر می‌شوند. کم‌آبی بدن همچنین می‌تواند باعث ظهور برخی از علائم اگزما از جمله این موارد شود:
- از دست دادن خاصیت ارتجاعی پوست
- زبر، پوسته‌پوسته و خشک شدن پوست
- پیری زودرس
- تغییر رنگ پوست
- قرمزی پوست
۶. چای سبز در رژیم غذایی اگزما
چای سبز به دلیل خواص ضدالتهابی و آنتی‌اکسیدانی که دارد، ممکن است برای تسکین علائم اگزما مفید باشد. ترکیبات موجود در چای سبز، به‌ویژه پلی‌فنول‌ها مانند EGCG (اپی‌گالوکتشین گالات)، می‌توانند به کاهش التهاب پوست و بهبود وضعیت کلی پوست بینجامد.
برخی مطالعات نشان داده‌اند که مصرف منظم چای سبز یا استفاده موضعی از آن ممکن است به کاهش خارش و قرمزی ناشی از اگزما کمک کند.
با متخصص تغذیه مشورت کن.
۷. مصرف پروبیوتیک در رژیم غذایی اگزما
بدن سرشار از باکتری‌های خوب و بد است. پروبیوتیک‌ها باکتری‌های خوب در نظر گرفته می‌شوند؛ زیرا به سالم نگه داشتن سیستم گوارش شما کمک می‌کنند. البته اخیرا مشخص شده که پروبیوتیک‌ها فقط برای سیستم گوارشی مفید نیستند و پس از مصرف پروبیوتیک، برخی از علائم اگزما نیز به طرز چشمگیری کاهش پیدا می‌کنند.
پروبیوتیک‌ها در ماست و برخی از لبنیات، سرکه سیب و در برخی از اشکال شکلات تلخ یافت می‌شوند. این ماده مفید به صورت مکمل نیز در دسترس است.
طبق نتایج یک مطالعه، کودکانی که در سال‌های اول زندگی خود پروبیوتیک مصرف می‌کنند در آینده کمتر دچار اگزما می‌شوند. مطالعه دیگری نیز نشان داد که دادن پروبیوتیک‌های حاوی بیفیدوباکتریوم به مادران باردار یا شیرده می‌تواند خطر ابتلا به اگزما را کاهش دهد.
۸. رژیم غذایی برای اگزما در کودکان و نوزادان
رژیم غذایی برای اگزما در کودکان و نوزادان باید ضدالتهابی، ساده و بدون آلرژن‌های رایج باشد. از آنجایی که سیستم ایمنی نوزادان هنوز در حال رشد است، مواد غذایی حساسیت‌زا می‌توانند باعث تشدید اگزما شوند.
مواد غذایی مناسب در رژیم غذایی کودکان مبتلا به اگزما عبارت است از:
- شیر مادر (بهترین تغذیه برای نوزاد مبتلا به اگزما)
- پوره میوه‌هایی مانند موز و گلابی
- سبزیجات پخته‌شده مثل هویج، کدو، سیب‌زمینی شیرین
- جو دوسر (بدون گلوتن)
- ماست پروبیوتیک (برای کودکان بالای یک سال)
مواد غذایی که باید از رژیم غذایی کودک مبتلا به اگزما حذف شوند:
- تخم‌مرغ (در صورت بروز حساسیت)
- شیر گاو و لبنیات پرچرب
- بادام‌زمینی و آجیل‌ها
- گوجه‌فرنگی
- غذاهای فراوری‌شده یا آماده برای کودک
مواد غذایی حساسیت زا برای اگزما: چه مواد غذایی برای اگزما مضر است؟
قبل از هر چیز بهتر است به این موضوع توجه داشته‌باشید که هر فرد به غذاهای مختلف واکنش متفاوتی نشان می‌دهد. برای تشخیص دقیق مواد غذایی حساسیت‌زا، بهتر است با پزشک متخصص یا متخصص تغذیه مشورت کنید. برخی از غذاهای مضر برای بیماری اگزما شامل این موارد هستند:
- شیر گاو، سویا، تخم‌مرغ، بادام‌زمینی، مغزیجات درختی، صدف
- فست‌فود مانند همبرگرهای چرب و هر چیز سرخ شده
- غذاهای از قبل آماده شده منجمد مانند پیتزا و سیب‌زمینی منجمد و فیله مرغ
- غذاهای شیرین مانند نوشابه‌ها و شیرینی‌ها
- تنقلات مانند چیپس و کلوچه
- غلات تصفیه شده مانند آرد سفید و پاستا
- گلوتن مانند نان، غلات صبحانه، ماکارونی
ادویه های مضر برای اگزما
برخی ادویه‌ها می‌توانند واکنش التهابی یا حساسیتی در بدن ایجاد کنند و باعث تشدید علائم اگزما مانند خارش یا سوزش به‌ویژه در افراد حساس یا کودکان پوست شوند.
ادویه‌هایی که بهتر است در رژیم غذاییتان محدود یا حذف شوند:
- فلفل سیاه
- فلفل قرمز
- زردچوبه (در برخی افراد حساس)
- زنجبیل
- کاری
- دارچین
این موارد برای همه مضر نیستند اما در صورت تشدید علائم باید از رژیم غذایی حذف شوند و به‌صورت تدریجی دوباره تست شوند.
چه میوه هایی برای اگزما ضرر دارد؟
برخی میوه‌ها به دلیل خاصیت اسیدی یا احتمال ایجاد حساسیت، ممکن است باعث تحریک پوست و تشدید علائم اگزما شوند. البته واکنش‌ها در هر فرد متفاوت است. میوه‌های محرک رایج اگزما شامل پرتقال و مرکبات، کیوی، انگور و در برخی افراد انبه است.
برنامه غذایی هفتگی و رژیم غذایی اگزما ۷ روزه
برای این که با اگزما مقابله کنید، می‌توانید تا زمانی که علائمتان برطرف شوند این رژیم غذایی را رعایت کنید. در این رژیم باید اصول کلی یعنی گنجاندن مواد غذایی ضد التهابی، محدود کردن غذاهای فرآوری شده، هیدراته ماندن و شناسایی مواد غذایی حساسیت زا و حذف آنها از رژیم غذایی را از انجام دهید.
| روز هفته | صبحانه | ناهار | شام |
|---|---|---|---|
| شنبه | مقداری توت تازه، پنکیک درست شده از آرد ذرت یا برنج | ماهی و ۱ عدد سیب متوسط | سالاد یونانی، مقداری نان باگت گندم کامل |
| یکشنبه | مقداری بادام، دانه چیا | سوپ مرغ با لیمو و کلم | میگو و برنج قهوه‌ای |
| دوشنبه | مقداری غلات صبحانه و یک هلو تازه | کدوسبز با سالاد سبزیجات | مرغ کبابی |
| سه‌شنبه | تخم‌مرغ، پنیر و اسفناج | سینه بوقلمون | سالاد کلم پخته |
| چهارشنبه | ماست ساده کم‌چرب به همراه مقداری بادام | سالاد ماکارونی با مرغ و اسفناج | سالمون، مارچوبه، ۱ فنجان کینوآ پخته شده |
| پنجشنبه | سیب‌زمینی شیرین و شیر نارگیل | سالاد کلم و ماهی طعم‌دار شده با فلفل و لیمو | مرغ و برنج |
| جمعه | توت تازه یا تمشک به همراه دانه چیا | سوپ کدوحلوایی و سبزیجات خلال شده (هویج، کرفس، خیار و غیره) | ران مرغ پخته شده با زردچوبه، به اضافه یک سیب‌زمینی شیرین پخته شده |
